Jak wygląda kontrola Państwowej Inspekcji Sanitarnej ?

Nikogo nie dziwi możliwość kontroli zakładu pracy przez PIP, Natomiast Państwową Inspekcję Sanitarną często kojarzymy ze szpitalami, stołówkami, itp. Jest to niestety błędne postrzeganie tej instytucji ponieważ zajmuje się ona równie często kontrolowaniem mniejszych lub większych zakładów pracy. Istotą zainteresowania PIS jest kontrola nie tyle prawa pracy co warunków higieniczno-sanitarnych pracy, chorób zawodowych oraz czynników szkodliwych ale o tym dokładniej poniżej.

Co to jest Państwowa Inspekcja Sanitarna?

Państwowa Inspekcja Sanitarna (PIS, zwyczajowa nazwa: sanepid) – wyspecjalizowana instytucja wykonująca zadania z zakresu zdrowia publicznego, poprzez sprawowanie kontroli i nadzoru nad warunkami higieny w różnych dziedzinach życia. Inspekcja gromadzi również m.in. dane epidemiologiczne dotyczące niektórych chorób oraz wydaje decyzje w zakresie chorób zawodowych.

Zgodnie z ustawą z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015 r. poz.1412), podlega ona ministrowi właściwemu do spraw zdrowia. Inspekcja kierowana jest przez Głównego Inspektora Sanitarnego będącego centralnym organem administracji rządowej. Swoje zadania Główny Inspektor Sanitarny wykonuje przy pomocy Głównego Inspektoratu Sanitarnego, centralnego urzędu administracji rządowej, którego organizację określa statut nadany w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zdrowia.

Terenowymi organami PIS są państwowi inspektorzy sanitarni, pod kierunkiem których działają stacje sanitarno-epidemiologiczne. Stacje te posiadają status prawny podmiotu leczniczego działającego w formie zakładu opieki zdrowotnej:

• w województwach działają państwowi wojewódzcy inspektorzy sanitarni (organy rządowej administracji zespolonej w województwie), którzy kierują wojewódzkimi stacjami sanitarno-epidemiologicznymi,
• w powiatach działają państwowi powiatowi inspektorzy sanitarni (organy rządowej administracji zespolonej w powiecie), którzy kierują powiatowymi stacjami sanitarno-epidemiologicznymi,
• inspekcję obszarów przejść granicznych, portów lotniczych i morskich oraz jednostek pływających na obszarze wód terytorialnych wykonują państwowi graniczni inspektorzy sanitarni (organy administracji niezespolonej, podlegli bezpośrednio GIS), którzy kierują granicznymi stacjami sanitarno-epidemiologicznymi.

Powiadomienie o kontroli

Organ kontroli zawiadamia przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli.Wyjątki: –Bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia, środowiska naturalnego lub w przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa. Terminy :

• Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli
• Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia

Podstawowe dokumenty podlegające kontroli

Choroby zawodowe – to główny obszar zainteresowania sanepidu dlatego wszystko co jest związane z chorobami bywa przedmiotem zainteresowanie podczas kontroli.

• Upoważnienie do reprezentowania firmy przed organami kontroli
• Zaświadczenia o braku przeciwwskazań do wykonywania obowiązków na stanowisku pracy(czyli tzw. badania lekarskie pracowników)
  Szkolenia BHP ( zaświadczenia )
• Ocena ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy występujących w zakładzie
• Książka kontroli przedsiębiorcy
• Rejestr czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowiskach pracy i sprawozdania z pomiarów środowiska pracy

i inne:

• Karty charakterystyki mieszanin niebezpiecznych
• Rejestr czynników biologicznych
• Rejestr czynników rakotwórczych/mutagennych
• Rejestr stosowanych substancji i mieszanin chemicznych
• Dokumenty rejestrowe firmy (KRS, NIP, Regon )
• Rejestr przydziału odzieży roboczej i ochronnej
• Umowy w zakresie gospodarki odpadami (pełne dane firm), wywóz/odbiór ścieków, śmieci ,odpadów niebezpiecznych i podlegających recyklingowi odbiorowi jako opakowania zwrotne)

Należy zwrócić szczególną uwagę na takie dokumenty jak badania lekarskie pracowników, szkolenia BHP, ocena ryzyka zawodowego (tam powinny być opisane zagrożenia dla zdrowia pracowników). Jeśli na terenie zakładu pracy znajdują się substancje, które mogą być szkodliwe dla zdrowia należy przygotować karty charakterystyki tych substancji. Substancjami niebezpiecznymi mogą być na przykład różnego rodzaju smary lub oleje spotykane w różnego rodzaju warsztatach np samochodowych. Karty charakterystyki można znaleźć na stronach producentów lub sklepów. Bardzo dobrą bazę danych kart charakterystyki swoich produktów ma firma Castrol.

Co Inspektor ocenia w trakcie kontroli ?

• stan sanitarno-higieniczny zakładu
• dokumentację BHP
• prawidłowości stosowania chemikaliów i/lub obrotu nimi
• poprawności identyfikacji zagrożeń
• prawidłowości oceny ryzyka zawodowego
• terminowości wykonywania pomiarów środowiska pracy
• zaświadczenia lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania obowiązków na stanowisku pracy
• terminowości wykonywania badań lekarskich wg zaleceń lekarza medycyny pracy

Ewentualne kary:

• Mandat karny ok. kilkuset złotych lub tysiąc złotych
• Grzywna ( w przypadku uchylania się od zaleceń pokontrolnych lub nie wykonania decyzji ) – spotykane kwoty do 20.000 zł
• Wniosek do sądu o ukaranie
• Zamknięcie stanowiska pracy lub zakładu

Na koniec każdej kontroli urzędnik sporządza protokół, w którym zapisuje wszystkie uwagi i spostrzeżenia. Oprócz samego protokołu powinien on wyjaśnić wszelkie nieprawidłowości oraz na czym one polegają. Dodatkowo do protokołu przeprowadzonej kontroli powinien być załączony dokument z punktową oceną stanu higieniczno-sanitarnego zakładu.
Pamiętaj, że pracownik sanepidu nie jest stworzony tylko do karania i nakładania dodatkowych obowiązków na przedsiębiorcy. Jest on również po to, żeby dawać wskazówki w razie jakichkolwiek wątpliwości. Dlatego zadawaj pytania z obszarów, które sprawiają że masz wątpliwości.

Jeśli chodzi o moje doświadczenia z inspektorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej to muszę przyznać, że nie są one takie złe. Inspektorów sanepidu nie należy się jakoś specjalnie obawiać. Oczywiście nie wolno ich również lekceważyć.

Jeśli interesują Cię jakieś zagadnienia związane z BHP lub ogólnie prawem pracy napisz w komentarzu lub na adres mailowy marek@bhpowski.pl a ja napiszę artykuł o tym.

Pozdrawiam